Amerikan Gizli Belgeleriyle Türkiye’nin Kurtuluş Yılları
Amerikan Gizli Belgeleriyle Türkiye’nin Kurtuluş Yılları
Geleceğin süper gücü ABD, Türk Kurtuluş Savaşı’na nasıl bakıyordu? Orhan Duru’nun üç yüzü aşkın mikrofilm rulosunu tarayarak hazırladığı Amerikan Gizli Belgeleriyle Türkiye’nin Kurtuluş Yılları, işte bu soruyu cevaplıyor.
ABD’lilerin Mustafa Kemal ve arkadaşlarını önceleri ‘asi’, mücadelelerini de ‘ayaklanma’ olarak tanımlarken; giderek bu sert tanımlan bırakıp ‘milliyetçiler’ ve ‘milliyetçi hükümet’ tanımına nasıl yöneldiği, bu belgelerde izleniyor.
Diplomatların ve komiserlerin yolladığı telgraflar ve istihbarat raporları, ABD hükümetinin yeni Türk devletinden beklentilerinin, zaman içinde nasıl şekillendiğini ve berraklaştığını gözler önüne seriyor…Orhan Duru (1933) Ulus’ta başladığı mesleğini Cumhuriyet, Milliyet, Güneş ve Hürriyet gazetelerinde sürdürdü. Gazeteciliğinin yanı sıra edebiyat dünyasında da ürünler verdi: Öyküler ve denemeler yazdı, pek çok çeviriye ve tiyatro uyarlamasına imza attı. Türkçe’ye katkıları ‘bilimkurgu’ teriminin yanı sıra, yanm yüzyıldır Bırakılmış Birinden (1959), Düşümde ve Dışımda’ya (2003) pek çok öncü öykü ile sürüyor…
İÇİNDEKİLER
Giriş
I. BÖLÜM
TÜRKİYE’NİN CEZALANDIRILMASI
1919 Yılında İstanbul’un Durumu
Yunanlıların İzmir’i İşgali ve Sonrası
İzmir’in İşgali
Süryani Ordusu Komutanı Ağa Petros
Hükümet Bunalımı, Erzurum Kongresi,
Trabzon’da Patlama, Manda Konusu
Asilere Karşı Önlemler
Manda Konusunda Amerikan Komiserinin Görüşleri
Trabzon ve Kafkasya’da Durum
II. BÖLÜM
ANADOLU-İSTANBUL ÇATIŞMASI
Anadolu İsyan Halinde
Milliyetçiler Hükümetin Değiştirilmesini İstiyor
Harboard Heyeti
Damat Ferit Sallanıyor
Bir Köprü Uçuruldu
Ali Galip Olayı ve Kürtleri Kışkırtma
Bristol Kafkasya’ya Amerikan Askeri Gönderme Öznerisine Karşı Çıkıyor
Damat Ferit’in Düşüşü
İlginç Belgeler
Enver Paşa ve Turancı Güç
Türk Ulusu Milliyetçilerin Yanında
Sait Molla’nın Mektupları Amerikalılara Sızdırılıyor
Lawrence’in Görüşleri
III. BÖLÜM
KARANLIK GÜNLER
Anadolu’da Bir Radyo İstasyonu
Maraş Olayları… Maraş’ın Kurtuluşu
Maraş Olayları ile İlgili Türkler Aleyhine Bir Rapor
Bristol’un Maraş Olayı ile İlgili Görüşleri
Bristol’un Maraş Olaylarıyla İlgili İkinci Raporu
Enver Paşa Berlin’de mi?
Dört Bir Yandan Saldırı
Ege Bölgesinde Yunan Zulmü
İstanbul’un İşgali
Amerikan Gözüyle İstanbul’un İşgali
Tutuklananlar
Amerikalıların Askeri İstihbarat Raporları
İstanbul Milliyetçi Akımı İhanet Sayıyor
Yunus Nadi İmzasıyla Başkan Wilson’a Yazılan Mektup
Yunan İşgalinin Genişlemesi, Bursa’nın Düşüşü
Beykoz Çarpışması
Yunan Yayılmasından Sonra Anadolu’da Durum
İnanılmaz Söylentiler
Bristol, Mustafa Kemal’i Haklı Buluyor
Yunan Yayılması Müttefiklerin Arasını Açıyor
Kocaeli Yarımadası Yunanlılara Bırakılıyor
IV. BÖLÜM
1921: SAVAŞ YILI
Birinci İnönü Zaferi
Anadolu Ajansı Bültenleri
Yalanlama
İstanbul’da İngilizlerin Bir Uygunsuz Davranışı Daha
İkinci İnönü Zaferi
Veliaht’ın Oğlu Damat Faruk Anadolu’ya Geçmek İstiyor
Silah Bulma Çabaları
Sakarya Savaşı Öncesi Atina’da Durum
Yunanlılar On Beş Köyü Yakıyor
Sakarya Savaşı ve Yunan Yenilgisi
V. BÖLÜM
SAKARYA SAVAŞI’NDAN SONRA
Barışa Doğru
Bir İstihbarat Raporu
Bristol’un, Yunanlıların İzmir’i Boşaltması Gerektiği Konusundaki Raporu
Gillespie Ankara’da
Gillespie’nin Bristol’a Raporu
Gillespie’nin Raporu
Gillespie’nin Sorularına Rauf Beyin Yanıtları
Rus Altınları
İngilizlerin Kürt Sorunu Yaratma Girişimleri
VI. BÖLÜM
ZAFER YILI
Samsun’un Bombardımanı
Ankara’da Amerika’nın Gayri Resmi Temsilcisi
Büyük Taarruz ve Kurtuluş
Barışa Giderken Musul Sorunu
Vahdettin’in Yurtdışına Gidişi
Cumhuriyet’in İlanı
VII. BÖLÜM
ABD İLE İLK DİPLOMATİK KAVGA
İsmet Paşa – Amiral Bristol Görüşmesi
Adomopulos Olayı
Amerikan Okulları
İsmet Paşa’nın Yanıtı
İsmet Paşa: Arap Propagandasını Görmezlikten Gelmeyiniz
Bristol Tehdit ediyor
Bir Amerikan Şirketi İle Kontrat
Amerikan Banka Güvencesi
Prof. Fisher’in Durumu
Dokunulmazlık Tartışması
Amerika ile Özel Anlaşma Yok
Sözlü Anlaşma
Yanlış Anlama
Türk-Amerikan Dostluğu
İsmet Paşa Özetliyor
VIII. BÖLÜM
CUMHURİYET’İN İLK YILLARI
Türk Basını
Basın
İzmir Suikastiyle İlgili Raporlar
Komünist Tutuklamaları
Mustafa Kemal’in Kişisel Yaşamı ve Etkinliği
İstanbul’un Orta Yeri Sinema
Elhamra Sineması
Projeksiyon Araçları
Giriş Ücretleri
Filmlerin Fiyatları
İstenen Film Tipleri
İthalciler ve Kiracılar
Başka Konular